Alarmujące skażenie wód w Portugalii: popularne kąpieliska zamknięte, turyści zszokowani

Rozmiar kryzysu: zamknięte kąpieliska nad Atlantykiem

Portugalia, znana z pięknych i czystych plaż, zmaga się z jednym z największych kryzysów sanitarnych ostatnich lat. Od początku sezonu kąpielowego, który ruszył 1 czerwca 2025 roku, Portugalska Agencja do spraw Środowiska (APA) odnotowała tymczasowe zamknięcia w sumie co najmniej 18 kąpielisk. Powodem jest wysokie skażenie wód przybrzeżnych, głównie bakteriologiczne – związane między innymi z awariami kanalizacyjnymi oraz przypadkami przedostania się nieoczyszczonych ścieków do oceanu. Jednak liczba lokalizacji objętych czasowymi restrykcjami sięgnęła już 43. Oznacza to setki tysięcy turystów pozbawionych dostępu do plaż w szczycie sezonu. Portugalskie służby sanitarno-epidemiologiczne kontrolują co kilka dni parametry wody, nie pozwalając na korzystanie z miejsc, w których stwierdzono obecność niebezpiecznych mikroorganizmów.

Najbardziej dotknięte regiony i przyczyny zanieczyszczenia

Skażenie ujawniło się przede wszystkim na zachodnim wybrzeżu kraju, w rejonach o największej liczbie turystów: od Sesimbry pod Lizboną przez Matosinhos w aglomeracji Porto aż po popularne miejscowości Algarve na południu. Nagłe zamknięcia dotknęły m.in. Marinha Grande, znane surferskie kąpieliska oraz ukochaną przez turystów Almada. Eksperci wskazują, że do skażenia doszło przede wszystkim na skutek poważnych awarii kanalizacyjnych, przedostawania się ścieków bytowych oraz zwiększonego obciążenia systemów oczyszczalni podczas sezonu turystycznego. Władze lokalne alarmowały, że infrastruktura kanalizacyjna nie jest przystosowana do łączenia rosnącej liczby turystów z lokalną populacją. W niektórych przypadkach – jak w Nazare – śledztwo prowadzone przez służby ujawniło możliwy sabotaż, co jeszcze bardziej pogłębiło kryzys.

Dramatyczne konsekwencje dla turystów i zdrowia publicznego

Zamknięcie kąpielisk odcisnęło piętno zarówno na branży turystycznej, jak i na zdrowiu publicznym. Na początku sierpnia w Nazare, jednym z najpopularniejszych portugalskich kurortów nad Atlantykiem, ponad 100 osób – w tym liczni turyści z zagranicy – doznało zatrucia na skutek kąpieli w wodzie skażonej fekaliami po awarii kanalizacji. Według doniesień medialnych tylko w pierwszym tygodniu sierpnia setki urlopowiczów musiało zmieniać swoje plany, rezygnując z pobytu lub szukając innych miejsc wypoczynku. Z kolei w Algarve zamknięto czasowo plaże Verde, Altura i Verde Lago – łącznie trzy z kluczowych dla regionu kąpielisk. Lokalne ośrodki zdrowia apelowały o ostrożność, podkreślając, że kontakt ze skażoną wodą może prowadzić do poważnych infekcji układu pokarmowego i skóry.

Wyzwania dla portugalskiego sektora turystycznego

Sektor turystyczny należy do filarów gospodarki Portugalii, odpowiadając za ponad 15% PKB. Zamknięcia kąpielisk w najbardziej atrakcyjnych lokalizacjach uderzyły więc w hotelarzy, właścicieli restauracji, firmy transportowe czy przedsiębiorców z branży wynajmu nieruchomości. Abel Monteiro, przedstawiciel tego sektora w Algarve, alarmował w wypowiedzi dla PAP, że rezerwacje są nagminnie anulowane, a część odwiedzających domaga się zwrotów kosztów. Chociaż zamknięcia były czasowe i wiązały się z codzienną kontrolą jakości wody, już sama niepewność zniechęca wiele rodzin do przyjazdu. Częstsze kontrole oraz zwiększenie nakładów na modernizację oczyszczalni ścieków to obecnie priorytety, o których mówią zarówno samorządy, jak i rząd centralny. Portugalczycy liczą, że infrastruktura podoła rosnącej liczbie turystów i ekstremalnym zjawiskom pogodowym, które co roku nasilają się wraz ze zmianami klimatycznymi.

Kiedy kąpieliska będą otwarte i jak reagują władze?

Władze Portugalii pozostają w pełnej gotowości i zapewniają, że priorytetem jest bezpieczeństwo turystów oraz mieszkańców. Codzienny monitoring jakości wody, szybkie zamykanie i otwieranie kąpielisk na podstawie aktualnych badań oraz szeroko zakrojona kampania informacyjna mają na celu minimalizowanie ryzyka kolejnych zatruć. Portugalczycy inwestują obecnie w nowoczesne systemy wczesnego ostrzegania, a lokalne władze apelują do turystów o sprawdzanie bieżących komunikatów na oficjalnej stronie APA lub specjalnych aplikacjach. Dla bezpieczeństwa przywracanie dostępu do kąpielisk odbywa się dopiero po kilku negatywnych wynikach w kolejnych analizach wody. Równolegle trwa śledztwo w sprawie możliwego sabotażu infrastruktury kanalizacyjnej, zwłaszcza w przypadku incydentu z ręcznikami celowo umieszczonymi w przepływie ścieków w Nazare.

Sytuacja na portugalskim wybrzeżu – jakie są perspektywy?

Bieżący kryzys na portugalskim wybrzeżu jest sygnałem ostrzegawczym nie tylko dla kraju, ale i całego regionu południowej Europy, gdzie masowa turystyka i ekstremalne zjawiska pogodowe stawiają infrastrukturę komunalną pod ogromną presją. Przed władzami stoi obecnie zadanie połączenia rozwoju przemysłu turystycznego z ochroną środowiska i inwestycjami w oczyszczalnie oraz monitoring sanitarny. Dla wielu niepokojący jest także fakt, że przypadki skażenia wód mogą występować coraz częściej, jeśli nie zostaną wdrożone długofalowe strategie adaptacyjne. Eksperci podkreślają, że szybka reakcja i otwarta komunikacja władz z turystami zapobiegły poważniejszym konsekwencjom zdrowotnym. Dla Portugalii to trudna lekcja – ale i impuls do wdrażania zmian.