Historyczny przełom w Legnicy: odsłonięto najstarszą kapsułę czasu świata
Na wieży legnickiej katedry dokonano sensacyjnego odkrycia. Najstarsza znana kapsuła czasu, zawierająca dokumenty i monety z XVII-XIX wieku, ujrzała światło dzienne.
Spektakularne odkrycie podczas prac konserwatorskich
W sierpniu 2025 roku, podczas trwających prac konserwatorskich na wieży gotyckiej katedry pw. św. Apostołów Piotra i Pawła w Legnicy, dokonano niezwykłego odkrycia, które natychmiast wzbudziło emocje zarówno w środowisku historyków, jak i wśród mieszkańców miasta. W jednej z wieżowych kopuł odnaleziono szczelnie zamkniętą tubę z zawartością, która – jak się okazało – była kapsułą czasu o nieocenionej wartości historycznej. O odkryciu poinformowały uroczyście władze Legnicy oraz dyrekcja Muzeum Miedzi, podkreślając wyjątkowy charakter znaleziska. Jak podkreślił prezydent miasta Maciej Kupaj podczas prezentacji, odnaleziony depozyt jest obecnie uznawany za najstarszą tego typu kapsułę na świecie, wyprzedzając dotychczasowe odkrycia m.in. z Niedźwiedzicy czy Faneuil Hall w Bostonie.
Tajemnicza zawartość kapsuły: dokumenty i monety jako świadectwo epok
Zwiedzając zawartość kapsuły, historycy odnaleźli cztery unikalne dokumenty oraz aż 35 monet pochodzących z różnych okresów. Najstarszy z dokumentów, pergamin datowany na 18 lipca 1650 roku, powstał w związku z odbudową wieży po tragicznym pożarze z 1648 roku, który zniszczył znaczną część Legnicy. Obok niego znaleziono dukata z 1621 roku oraz talara z 1607 roku – te monety pamiętają jeszcze czasy księcia legnickiego Jerzego Rudolfa. Kolejne przedmioty pochodzą z 1775 roku, kiedy podczas renowacji wieży do tuby dołożono dwa kolejne dokumenty oraz 23 monety, w tym rzadkie srebrne egzemplarze króla Polski Augusta III i monety upamiętniające panowanie pruskiego króla Fryderyka II Wielkiego. Ostatnie depozyty – dokument i 10 monet Fryderyka Wilhelma III – trafiły do środka w 1823 roku.
Przesłanie dla przyszłych pokoleń i kontekst historyczny
Eksponaty znalezione w kapsule doskonale odzwierciedlają kolejne etapy i dramatyczne momenty w historii Legnicy oraz Europy Środkowej. Jak wyjaśnił dyrektor Muzeum Miedzi Marcin Makuch, kapsuły czasu tradycyjnie przygotowywano podczas kluczowych prac budowlanych i renowacyjnych, czyniąc z nich nie tylko materialny ślad dawnych epok, lecz także świadomie skierowane przesłanie do kolejnych pokoleń. Oprócz monet, kapsuła zawiera ręcznie spisywane dokumenty opisujące wydarzenia współczesne autorom, a także inne szczegóły dotyczące losów miasta i jego mieszkańców. Znalezisko to w istocie stanowi unikalne źródło wiedzy o życiu codziennym, polityce i wartości kulturowej dawnych społeczności. Tak precyzyjna i bogata dokumentacja wewnątrz jednej tuby to ewenement na skalę światową.
Naukowe badania i plany Muzeum Miedzi w Legnicy
Muzealnicy natychmiast rozpoczęli szczegółowe prace badawcze, mające na celu pełną identyfikację i konserwację wszystkich elementów kapsuły. Zgodnie z zapowiedziami już 19 września skarb zostanie po raz pierwszy pokazany publicznie w murach katedry, co ma stanowić prawdziwe święto dla mieszkańców Legnicy i wszystkich miłośników historii. Pracownicy Muzeum Miedzi zapowiadają również opracowanie publikacji naukowej, w której zostaną przedstawione nie tylko szczegóły znaleziska, lecz również jego historyczny kontekst oraz znaczenie dla badań nad tradycją kapsuł czasu w Europie. Jak podkreśla Marcin Makuch, tak kompletne i rozbudowane depozyty mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia życia społecznego, polityki i codzienności regionu na przestrzeni kilku stuleci.
Nowy rozdział w dziejach Legnicy i światowej archeologii
Odkrycie legnickiej kapsuły czasu wywołało poruszenie nie tylko w mieście i regionie, ale zyskało też szeroki oddźwięk w środowisku międzynarodowym. Uznana przez historyków i badaczy za najstarszą dotąd znaną kapsułę na świecie, stanowi wyjątkowe świadectwo tradycji przekazywania przyszłym pokoleniom informacji o dawnych czasach, problemach, nadziejach i dokonaniach. Odnalezione w niej dokumenty i monety pokrywają szeroki zakres epok od XVII do XIX wieku, dostarczając unikalnych danych nie tylko o przeszłości Legnicy, ale i o ówczesnej Europie. To odkrycie pokazuje, jak wielką wartość mają świadomie utrwalane ślady historii i jak ważne jest ich systematyczne badanie, ochrona i upowszechnianie. Dzięki temu Legnica i jej gotycka katedra na trwałe zapisały się na mapie światowej archeologii i historii kultury.
