Borusewicz nagrodzony za walkę o wolność słowa! Kulisy uroczystości w Gdańsku

Niezwykła uroczystość w Europejskim Centrum Solidarności

W piątkowy wieczór, 29 sierpnia 2025 roku, Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku stało się miejscem historycznej uroczystości. Bogdan Borusewicz, senator i jeden z kluczowych architektów niezależnego ruchu związkowego w Polsce, został uhonorowany Specjalnym Medalem Wolności Słowa. Wyróżnienie przyznano za olbrzymi wkład w walkę o demokrację i prawa człowieka oraz za odwagę w upominaniu się o wartości, które stały się fundamentem polskiej wolności po 1989 roku. Uroczystość przyciągnęła licznych gości ze świata polityki, kultury oraz dawnych opozycjonistów, którzy wspólnie celebrowali ten szczególny moment – symboliczne podziękowanie dla jednego z liderów przemian ustrojowych. Medal wręczył dyrektor ECS, Basil Kerski, podkreślając, że Borusewicz to postać wyjątkowa, konsekwentnie opowiadająca się po stronie wartości demokratycznych – nawet wtedy, gdy groziły temu represje lub niezrozumienie społeczne.

Kim jest Bogdan Borusewicz? Droga opozycjonisty

Bogdan Borusewicz to nie tylko senator i polityk z bogatą karierą. To przede wszystkim człowiek, który poświęcił życie walce o wolność, solidarność i prawa człowieka. Już w latach 70. był jednym ze współzałożycieli Wolnych Związków Zawodowych na Wybrzeżu, inicjatywy, z której później wyrosła legendarna „Solidarność”. W sierpniu 1980 roku należał do grona głównych organizatorów strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, będącego jednym z przełomowych momentów polskiej historii. Po wprowadzeniu stanu wojennego był poszukiwany przez bezpiekę, ukrywał się i kierował strukturami podziemnej Solidarności. Jego nazwisko niezmiennie kojarzone jest z odwagą, niezłomnością i umiejętnością budowania autentycznej wspólnoty wokół najważniejszych idei. W III RP angażował się w działalność parlamentarną i przez lata był marszałkiem Senatu. Wielokrotnie podkreślał, że zdobycie wolności słowa i demokracji nie przyszło łatwo – wymagało poświęcenia i wytrwałości wielu ludzi.

Przesłanie laureata: Wolność trzeba chronić

Podczas odbierania Medalu Wolności Słowa Bogdan Borusewicz nie krył wzruszenia. – Wystarczy tych oklasków, one są nie tylko dla mnie, ale także dla tych, których już nie ma z nami, i dla tysięcy osób, z którymi zmienialiśmy Polskę — powiedział. Przypomniał, że 45 lat temu głównym marzeniem opozycji była wolna, demokratyczna Polska, niezależna od wpływów Moskwy. Podkreślił jednak, że nikt nie przypuszczał, iż kraj tak szybko znajdzie się w strukturach Unii Europejskiej i NATO. – To, co mamy dzisiaj, nie przyszło łatwo. Na to trzeba było ciężko zapracować. I dlatego trzeba tego bronić. Wolności nie można brać za pewnik – podkreślił Borusewicz. Wyraził apel, by nie dopuścić do powrotu nienawiści czy nietolerancji w Polsce i Europie i przypomniał, że „nie wolno pozwolić, by brunatna fala zniszczyła nasze osiągnięcia”. Zwrócił też uwagę na rolę kobiet w ruchu opozycyjnym, wspominając Magdę Modzelewską i Alinę Pieńkowską, bez których – jak mówił – „nie byłoby zwycięstwa solidarności”.

Medale Wolności Słowa – idea i ranga wyróżnienia

Medale Wolności Słowa są przyznawane od 2021 roku przez Fundację Grand Press we współpracy z Narodowym Centrum Kultury. Mają na celu wyróżnianie osób oraz instytucji, które w szczególny sposób przyczyniają się do obrony wolności słowa, swobody wypowiedzi i wartości demokratycznych. W ceremonii corocznie uczestniczą przedstawiciele różnych środowisk – dziennikarze, działacze społeczni, artyści oraz politycy. Wyróżnienie Borusewicza Specjalnym Medalem to wyraz uznania nie tylko dla jego opozycyjnej przeszłości, ale i nieustannej troski o jakość debaty publicznej oraz prawo do swobodnego wyrażania poglądów. Tegoroczną ceremonię wsparło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a patronat medialny objęła Polska Agencja Prasowa.

Dlaczego ochrona wolności słowa jest dziś tak ważna

Obecne czasy przynoszą nowe wyzwania związane z ochroną wolności słowa. Zagrożenia dla swobody wypowiedzi mogą przybierać różne formy: od prób cenzury, przez fake newsy, aż po szerzenie mowy nienawiści. Uhonorowanie Borusewicza przypomina o wartościach, na których oparto polską demokrację i o konieczności ich ciągłej ochrony, zwłaszcza w obliczu populizmu, radykalizacji nastrojów i zagrożeń płynących z dezinformacji. Osoby takie jak Bogdan Borusewicz są żywymi świadkami tego, jak żmudna i nieoczywista bywa droga do odzyskania wolności. Uroczysta gala w Gdańsku stanowi także apel do młodszego pokolenia, by nie godziło się na ograniczanie swobód obywatelskich i by troska o wolność słowa pozostała jednym z filarów życia społecznego.

Znaczenie nagrody dla współczesnej Polski

Przyznanie Specjalnego Medalu Wolności Słowa Bogdanowi Borusewiczowi wydaje się szczególnie aktualne w dzisiejszych realiach politycznych i społecznych. Demokracja nie jest danym raz na zawsze stanem i wymaga zaangażowania zarówno władz, jak i obywateli. Pamięć o wydarzeniach sprzed czterdziestu kilku lat i wyciągnięcie z nich wniosków jest kluczowe dla utrzymania pluralizmu oraz poszanowania prawa do różnorodności poglądów. Losy Borusewicza są dowodem na to, że nawet pojedyncze osoby mogą mieć wpływ na bieg historii, a ich odwaga i konsekwencja inspirują do walki o wartości uniwersalne. Tegoroczna uroczystość w Gdańsku nie tylko oddaje hołd laureatowi, ale staje się też symbolem dla wszystkich, którzy dostrzegają w wolności słowa fundament demokratycznego państwa.