Nowa era ochrony polskiej wsi? Prezydent Karol Nawrocki podpisuje przełomowy projekt ustawy

Prezydent Karol Nawrocki prezentuje projekt kluczowej ustawy dla polskiej wsi

W sobotę, podczas spotkania z rolnikami w Krąpieli w województwie zachodniopomorskim, prezydent Karol Nawrocki podpisał projekt ustawy „Ochrona polskiej wsi”. To wydarzenie, któremu towarzyszyły duże emocje i poczucie przełomu w środowisku rolniczym, wzbudziło zainteresowanie także na arenie międzynarodowej. Zaproponowane przez głowę państwa zmiany mają na celu nie tylko ochronę interesów polskich rolników, ale i wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego kraju oraz zachowanie narodowego charakteru wiejskiego krajobrazu. W swoim przemówieniu Prezydent wyraźnie podkreślił, jak ogromne znaczenie przywiązuje do wsparcia rolników w obliczu nasilających się wyzwań gospodarczych i politycznych, z jakimi mierzy się cały europejski sektor rolny.

Wydłużenie moratorium na sprzedaż ziemi – kluczowy punkt ustawy

Jednym z głównych elementów nowej propozycji legislacyjnej jest przedłużenie moratorium na sprzedaż ziemi rolnej należącej do państwa. Obecnie obowiązujący zakaz wygasa w 2026 roku, jednak według projektu prezydenckiego zostanie on utrzymany na dłużej – w trosce o to, by polska ziemia nie trafiła w ręce zagranicznych inwestorów czy funduszy spekulacyjnych. To nie tylko kwestia regulacji prawnych: według Nawrockiego i środowisk wspierających wieś, ziemia rolna należy do strategicznych zasobów narodowych. Ma zabezpieczać nie tylko bezpieczeństwo żywnościowe, ale również narodową tożsamość. Przeciwnicy umocnienia moratorium wskazują na ryzyko ograniczenia swobody gospodarczej i rozwoju wsi, jednak zwolennicy podkreślają konieczność ochrony przed ekspansją kapitału zagranicznego i presją ekonomiczną.

Zmiany w preambule ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego – dlaczego to ma znaczenie?

Prezydent Nawrocki postulował również aktualizację tzw. „konstytucji polskiego rolnictwa” – ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Nowa preambuła tej ustawy ma nadać jej bardziej precyzyjny kierunek, reagujący nie tylko na bieżące, ale i przyszłe zagrożenia. Jak tłumaczył prezydent, przyjęcie wyrazistej preambuły da władzy wykonawczej, a także całej klasie politycznej, rzeczywiste narzędzie do obrony polskiego interesu w konfrontacji z procesami globalizacji czy liberalizacji rynku rolnego Unii Europejskiej. Kluczowym kontekstem jest tu negocjowana umowa handlowa UE z Mercosur – blokiem państw Ameryki Południowej. Wielu polskich i europejskich rolników obawia się, że otwarcie rynku na tańszą konkurencję spoza kontynentu pogorszy sytuację producentów żywności w Europie.

Czy sojusz krajów UE przeciwko umowie Mercosur ma szansę zaistnieć?

Nawrocki podkreślił, że jego inicjatywa powinna być inspiracją dla całej europejskiej wsi oraz zachętą do budowania koalicji państw przeciw polityce wolnego handlu, która może zaszkodzić lokalnym producentom. – „Rolnicy ze wszystkich krajów Unii są bardzo zaniepokojeni perspektywą zawarcia umowy UE z Mercosur” – mówił prezydent, dodając, że nie zamierza na tym poprzestać i będzie temat negocjacji poruszał na wszystkich możliwych forach międzynarodowych. – „Mam nadzieję, że nasi partnerzy w Unii Europejskiej pójdą tą samą drogą i razem stworzymy blok, który z sukcesem przeciwstawi się tej umowie” – deklarował Nawrocki. Praktyka pokazuje, że tworzenie takich koalicji nie jest łatwe, lecz przykład Francji czy Hiszpanii pokazuje, iż sprzeciw wobec importu taniej żywności z zewnątrz jest coraz głośniejszy także na Zachodzie.

Wspólna odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywnościowe Polski

Podczas spotkania z rolnikami prezydent podkreślał, że bezpieczeństwo kraju to nie tylko sprawa militariów, energii czy infrastruktury, ale także – a może przede wszystkim – żywności. – „Polska wieś to komórka państwa polskiego, w której zakorzeniona jest nasza narodowa kultura, poczucie wspólnoty oraz bezpieczeństwo żywnościowe” – mówił Nawrocki. Eksperci wskazują, że w obliczu nowych globalnych wyzwań – takich jak wojna na Ukrainie, zmiany klimatu czy obecność coraz większej liczby zagranicznych produktów na polskim rynku – umocnienie roli krajowego sektora rolnego może mieć wymiar strategiczny na długie dekady. Gwarantem tego ma być zarówno zachowanie kontroli nad ziemią rolną, jak i wyposażenie narzędzi legislacyjnych we właściwe zapisy, pozwalające reagować elastycznie na zmieniające się okoliczności międzynarodowe.

Reakcje środowisk rolniczych i politycznych

Podpisanie projektu ustawy spotkało się z ciepłym odbiorem wśród rolników i organizacji branżowych. Wielu uczestników spotkania w Krąpieli nie ukrywało zadowolenia z jasnego komunikatu głowy państwa, deklarującego pełne wsparcie dla polskiego rolnictwa. Przedstawiciele największych organizacji rolniczych już zapowiedzieli ścisłą współpracę przy konsultacjach legislacyjnych. Zdecydowanie mniej entuzjastyczni są niektórzy eksperci i przedstawiciele wolnorynkowych think-tanków, którzy ostrzegają, że przedłużenie moratorium może oznaczać stagnację inwestycyjną i ograniczyć swobodę dysponowania własnością. W odpowiedzi przedstawiciele prezydenta wskazują, że bezpieczeństwo narodowe i ochrona rolnictwa muszą mieć w czasach kryzysu pierwszeństwo nad interesami spekulacyjnymi oraz krótkoterminowym zyskiem.

Podsumowanie: czy polska wieś doczekała się historycznej ochrony?

Projekt prezydencki o ochronie polskiej wsi jest ważnym sygnałem zarówno dla polskich rolników, jak i unijnych partnerów, że bezpieczeństwo żywnościowe oraz ochrona rodzimej ziemi stają się znów priorytetem państwa. Przedłużenie moratorium na sprzedaż państwowej ziemi rolnej oraz zmiana preambuły ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego mogą mieć dalekosiężne skutki nie tylko dla polskiego rolnictwa, ale i całej Europy Środkowej. W erze globalnych zawirowań ekonomicznych i politycznych, takie inicjatywy mogą okazać się kluczowe dla zachowania strategicznej niezależności i ochrony krajowych interesów. Przed ustawą stoi jeszcze długa droga legislacyjna, ale już teraz projekt Nawrockiego odbił się szerokim echem zarówno w parlamentarnej debacie, jak i w świadomości społeczeństwa wiejskiego.