Putin i Zełenski przy jednym stole? USA ujawniają kulisy historycznego spotkania
Przełomowa deklaracja Kremla – Władimir Putin zgadza się na spotkanie z Wołodymyrem Zełenskim. Amerykańska administracja potwierdza zaawansowane rozmowy w sprawie miejsca i warunków szczytu. Jakie są kulisy tych negocjacji?
Wstęp do przełomu: uzgodnienia na linii Moskwa–Waszyngton
Nowe informacje napływające z Białego Domu jednoznacznie wskazują, że proces pokojowy w sprawie wojny na Ukrainie wkracza w nową fazę. Po miesiącach impasu Władimir Putin wyraził zgodę na bezpośrednie spotkanie z Wołodymyrem Zełenskim, co zostało ujawnione przez rzeczniczkę Białego Domu, Karoline Leavitt. Decyzja rosyjskiego prezydenta zapadła podczas rozmowy telefonicznej z amerykańskim przywódcą Donaldem Trumpem, który od początku stawia na wypracowanie nowego modelu bezpieczeństwa dla Europy Wschodniej. Administracja USA zaangażowała się w koordynację przygotowań do szczytu, wyznaczając kluczowych dyplomatów, takich jak sekretarz stanu Marco Rubio czy wysłannik Steve Witkoff, aby ułatwili kontakty między obiema stronami. Rozmowy te stanowią nie tylko odpowiedź na presję Zachodu, ale też wskazują na rosnącą świadomość wszystkich graczy geopolitycznych, że wojna musi znaleźć rozwiązanie dyplomatyczne.
Lokalizacja spotkania pod lupą: Budapeszt czy Genewa?
Kwestia wyboru miejsca spotkania między Putinem i Zełenskim rozgrzewa dyplomatyczne kuluary. Chociaż pierwotnie spekulowano o Moskwie, według informacji Politico Budapeszt stał się faworytem amerykańskich służb wywiadowczych. Stolica Węgier, z racji bliskich relacji premiera Viktora Orbána zarówno z Donaldem Trumpem, jak i Władimirem Putinem, zyskała w ostatnich dniach na znaczeniu. Co więcej, Budapeszt wielokrotnie deklarował, że nie wyda rosyjskich urzędników, których ściga Międzynarodowy Trybunał Karny – to gwarantuje Rosji bezpieczeństwo dyplomatyczne. Alternatywą pozostaje Genewa, którą forsuje prezydent Francji Emmanuel Macron, podkreślając szwajcarską zasadę neutralności. Jednak oficjalne decyzje wciąż nie zapadły, a administracja USA utrzymuje, że dopóki nie zostaną uzgodnione szczegóły, nie poda żadnej lokalizacji do publicznej wiadomości.
Rola Stanów Zjednoczonych i bezpieczeństwo regionalne
Rzeczniczka Białego Domu podkreśliła, że administracja amerykańska odgrywa kluczową rolę w koordynacji przygotowań do spotkania oraz w procesie kreowania ram porozumienia pokojowego. Zaprzeczyła przy tym, by amerykańscy żołnierze mieli być obecni na terytorium Ukrainy w ramach ewentualnych gwarancji bezpieczeństwa – to temat, który w ostatnich miesiącach wywoływał niepokój nie tylko w Moskwie, ale i części państw Unii Europejskiej. USA naciskają na wypracowanie takich rozwiązań, które będą akceptowalne zarówno dla Kijowa, jak i Moskwy. Zaznaczono, że wciąż trwają rozmowy o możliwym zaangażowaniu NATO, jednak Kreml stanowczo sprzeciwia się obecności sił sojuszu na Ukrainie. Tymczasem dyplomaci podkreślają, że do przełomu może dojść tylko wtedy, gdy wypracowane zostaną elastyczne formy gwarancji bezpieczeństwa, które zadowolą wszystkie strony, nawet jeśli każda z nich będzie musiała pójść na poważne ustępstwa.
Reakcje i postawa międzynarodowa wobec propozycji szczytu
Ogłoszenie potencjalnego spotkania Putina z Zełenskim wywołało fale komentarzy w światowych mediach i kręgach politycznych. Szczególnie aktywni są europejscy przywódcy – Emmanuel Macron intensywnie lobbuje za zachowaniem statusu neutralności, proponując Genewę jako miejsce rozmów. Budapeszt natomiast, przez swoją specyficzną politykę wobec Rosji oraz bliskość do Trumpa, pojawia się jako opcja korzystna zwłaszcza dla Kremla. Jeszcze zanim doszło do oficjalnych deklaracji, NATO rozpoczęło własne konsultacje – szefowie sztabów państw członkowskich odbyli specjalne spotkanie w sprawie Ukrainy. Z kolei Międzynarodowy Trybunał Karny przypomina o ciążącym na Władimirze Putinie nakazie aresztowania, co dodatkowo komplikuje wybór lokalizacji szczytu. Mimo napięć i ogromnego obciążenia historycznego, politycy po obu stronach sygnalizują ostrożny optymizm i gotowość do podjęcia ryzyka politycznego w imię pokoju.
Co może przynieść spotkanie trzech liderów?
Oczekiwania wobec spotkania Putina i Zełenskiego, z możliwością dołączenia prezydenta Donalda Trumpa, są ogromne. Według Białego Domu istnieje realna szansa, że dwustronne negocjacje przerodzą się w szczyt trójstronny. Zaangażowanie USA ma pomóc przełamać pat negocjacyjny, a obecność Trumpa – który już jako prezydent Stanów Zjednoczonych wielokrotnie deklarował gotowość do mediacji – może nadać negocjacjom nową dynamikę. Kluczowym elementem rozmów będzie wypracowanie trwałych gwarancji bezpieczeństwa i ram pokojowego współistnienia. Co istotne, według dyplomatów, jeśli dojdzie do obopólnie korzystnego porozumienia, żadna ze stron nie powinna czuć się wyłącznie wygraną lub przegraną, co również podkreśla Trump. Wypracowanie takiego kompromisu wymagać będzie nie tylko odwagi politycznej, ale i dużych zdolności negocjacyjnych. Konsekwencje nadchodzącego spotkania mogą zaważyć na przyszłości bezpieczeństwa w całej Europie Wschodniej.
