Kobiety i kino rzeczywistości triumfują na 82. festiwalu w Wenecji!

Powrót kina rzeczywistości i polityczne przesłanie

Na 82. festiwalu filmowym w Wenecji coraz mocniej wybija się nurt tak zwanego „kina rzeczywistości”. Dyrektor artystyczny Alberto Barbera podkreślił, że wydarzenie nie powinno zamykać się wyłącznie w świecie iluzji i kina marzeń, ale zdecydowanie reagować na aktualne wyzwania społeczne i polityczne. Tuż przed inauguracją cenieni twórcy – jak Ken Loach, Marco Bellocchio czy Alice Rohrwacher – wystosowali otwarty list, domagając się od organizatorów jasnego stanowiska wobec wojny w Strefie Gazy. Słowa o potrzebie „jednoznacznego potępienia ludobójstwa” odbiły się szerokim echem i nadały ton debacie o roli kina jako medium społecznej odpowiedzialności. Festiwal odpowiedział, przypominając tradycję prezentowania zaangażowanych filmów, które konfrontują widzów z rzeczywistością i skłaniają do refleksji nad palącymi problemami współczesnego świata.

Silny głos kobiet w programie konkursowym

Jednym z najważniejszych motywów tegorocznej edycji festiwalu jest rosnąca rola kobiet twórczyń. W konkursie głównym znalazły się filmy uznanych reżyserek – Kaouther Ben Hani, Kathryn Bigelow, Mona Fastvold czy Valérie Donzelli. Głośno mówi się o „The Voice of Hind Rajab” Ben Hani – dramatycznej opowieści o losach sześcioletniej Palestynki ze Strefy Gazy. Światowa prapremiera tego filmu ma szansę głęboko poruszyć publiczność i wpłynąć na międzynarodową dyskusję o konflikcie izraelsko-palestyńskim. Równie mocno wyczekiwana jest produkcja Kathryn Bigelow, „Dom pełen dynamitu”, analizująca polityczne i etyczne skutki użycia broni atomowej. Mona Fastvold przedstawiła z kolei „The Testament of Ann Lee” – epicką opowieść o założycielce szejkersów, z Amandą Seyfried w roli głównej. Kobiety są nie tylko reżyserkami i scenarzystkami, ale również ważnymi bohaterkami wielu prezentowanych tytułów, coraz śmielej definiując nowe oblicze światowej kinematografii.

Nowe filmy, adaptacje i powroty wielkich mistrzów

Wenecja 2025 to prawdziwa uczta dla kinomanów oczekujących premier wielkich nazwisk. Paolo Sorrentino wraca do konkursu z filmem „La Grazia”, łączącym elementy jego wcześniejszych dokonań z nową refleksją nad moralnością i władzą. Jim Jarmusch prezentuje rodzinny tryptyk „Father, Mother, Sister, Brother” z imponującą obsadą, obejmującą m.in. Cate Blanchett i Toma Waitsa. Yorgos Lanthimos znów łączy siły z Emmą Stone i Jessem Plemonsem w czarnej komedii „Bugonia”, podczas gdy Noah Baumbach sięga po komediodramat o podróży dwóch mężczyzn przez Europę. W programie znalazło się miejsce dla adaptacji tak znanych dzieł jak „Obcy” Alberta Camusa (reż. François Ozon) czy „Frankenstein” w wizji Guillermo del Toro. Niezwykle mocno zaznaczona jest różnorodność tematyczna – od rozważań o świecie polityki po intymne opowieści o relacjach rodzinnych i historycznych postaciach.

Dokumenty i tematy, które przykuwają uwagę widzów

Festiwal w Wenecji od lat słynie z mocnej selekcji filmów dokumentalnych. W tym roku wyróżniają się m.in. „Ghost Elephants” Wernera Herzoga, będący zapisem wyprawy do Angoli śladami przyrody i ornitologii, oraz „Cover-up” Laury Poitras i Marka Obenhausa poświęcony legendarnemu dziennikarzowi Seymourowi Hershowi. Twórcy biorą na warsztat współczesne kwestie społeczne, polityczne i ekologiczne, a festiwalowe pokazy stają się pretekstem do gorących debat. W ramach dokumentalnego hołdu dla zmarłej w 2025 roku Marianne Faithfull powstał „Broken English”, a Sofia Coppola debiutuje jako dokumentalistka filmem o projektancie Marc’u Jacobsie. Na szczególną uwagę zasługuje również koprodukcja polska „Ojciec” Terezy Nvotovej, pokazująca „syndrom zapomnianego dziecka” i podejmująca wątek trudnych relacji rodzinnych.

Jury, nagrody i polski akcent w Orizzonti

O losach Złotych Lwów zdecyduje jury w zróżnicowanym, międzynarodowym składzie: przewodniczącym jest Alexander Payne, a wspierają go m.in. Stéphane Brizé, Maura Delpero, Cristian Mungiu, Mohammad Rasoulof, Fernanda Torres i Zhao Tao. Podczas ceremonii otwarcia statuetkę za całokształt twórczości odbierze legendarny Werner Herzog, a specjalnie wyróżnioną artystką zostanie Kim Novak – gwiazda Hollywood i symbol kobiecej niezależności. Charakterystyczne dla tej edycji jest skromniejsza niż zwykle obecność polskich twórców w konkursie głównym. Film „Ojciec” wyprodukowała polska firma Lava Films, a polski akcent w jury sekcji Orizzonti zapewnia wybitna montażystka Julia Ducournau, laureatka Złotej Palmy z Cannes. Wyjątkowa oprawa i kultowa atmosfera dowodzą, że Wenecja nieprzerwanie pozostaje jedną z najważniejszych światowych scen filmowego świata.

Perspektywy dla kina i nowe trendy po Wenecji

Tegoroczny festiwal w Wenecji wyznacza kilka kierunków na przyszłość kinematografii. Rosnące znaczenie kina zaangażowanego i wokalna obecność kobiet zarówno za, jak i przed kamerą, sugerują wyraźną zmianę w hierarchii wartości światowego filmu. „Kino rzeczywistości” staje się punktem odniesienia w dobie globalnych kryzysów i przemian społecznych, a Wenecja potwierdza swoją rolę laboratorium przyszłości filmu – otwartego, odważnego i głęboko zakorzenionego w aktualnościach. Widzowie i krytycy mogą spodziewać się, że wiele prezentowanych tu premier nie tylko zawalczy o największe nagrody, ale też rozpocznie szeroką społeczną debatę o miejscu sztuki w nowoczesnym świecie. Nadchodzący sezon filmowy z pewnością obfitować będzie w produkcje inspirowane tematami poruszonymi nad weneckimi kanałami.