Tajemnicze rozmowy prezydentów Polski i Mołdawii. Czy Polska pomoże Kiszyniowowi?
Karol Nawrocki odbył ważną rozmowę z prezydentką Mołdawii Maią Sandu tuż przed kluczowymi wyborami. O czym dyskutowano i czego obawiają się władze w Kiszyniowie?
Kontekst polityczny i gospodarczy relacji polsko-mołdawskich
Polska i Mołdawia od lat utrzymują bliskie relacje w wielu obszarach, jednak w ostatnich miesiącach tematem dominującym stała się nie tylko gospodarka, ale i bezpieczeństwo. Sytuacja w regionie Europy Wschodniej, związana z konsekwencjami wojny w Ukrainie oraz narastającą presją ze strony Rosji, wystawia na próbę stabilność mniejszych państw takich jak Mołdawia. Prezydent Karol Nawrocki podczas ostatniej piątkowej rozmowy telefonicznej z prezydentką Mają Sandu potwierdził zaangażowanie Polski w rozwój współpracy dwustronnej. Polskie wsparcie dotyczy zarówno wymiany ekonomicznej – Polska jest znaczącym partnerem handlowym Mołdawii – jak i pomocy w transformacji systemowej czy wsparcia dla mołdawskich przedsiębiorców. Wymiana handlowa między krajami rośnie, a Warszawa jest także orędownikiem pomocy finansowej i inwestycyjnej dla Kiszyniowa ze strony Unii Europejskiej. W kontekście zbliżających się wyborów parlamentarnych, ta współpraca nabiera jeszcze większego znaczenia.
Bezpieczeństwo regionu i zagrożenia związane z rosyjską ingerencją
Zdecydowaną część rozmów liderów poświęcono bezpieczeństwu – zarówno wewnętrznemu Mołdawii, jak i regionalnemu. Maia Sandu w ostatnich miesiącach wielokrotnie alarmowała opinię publiczną o próbach destabilizacji sceny politycznej przez Federację Rosyjską. Według raportów służb mołdawskich i doniesień medialnych (np. Europa Liberă, Balkan Insight), Rosja planuje nasilić dezinformację i działania wywiadowcze, mające wpłynąć na wynik wrześniowych wyborów parlamentarnych. Przykładem jest próba kupowania głosów, finansowania prorosyjskich ugrupowań czy organizowania protestów. Polska, świadoma tych zagrożeń ze względu na własne doświadczenia, zadeklarowała wsparcie – zarówno na poziomie monitorowania procesu wyborczego, jak i współpracy służb specjalnych w zwalczaniu zagrożeń hybrydowych. Równolegle, UE rozważa zwiększenie obecności obserwatorów wyborczych w nadchodzących wyborach, by przeciwdziałać potencjalnym manipulacjom.
Mołdawia na drodze do Unii Europejskiej
Jednym z fundamentów ostatnich rozmów było również poparcie Polski dla europejskich aspiracji Mołdawii. Kraj ten w ostatnich latach poczynił duże postępy, jeśli chodzi o reformy polityczne, gospodarcze i praworządność, co zaowocowało przyznaniem przez Radę Europejską statusu kandydata do Unii Europejskiej w 2022 roku. Proces negocjacji akcesyjnych jest jednak długi i wymaga zdecydowanego wsparcia ze strony państw członkowskich, zwłaszcza tych z doświadczeniem w transformacji ustrojowej i integracji z UE. Polska wielokrotnie podczas forum europejskich i bilateralnych dialogów deklarowała poparcie dla szybkiego otwarcia negocjacji z Kiszyniowem. Prezydent Nawrocki przypomniał, że stabilna, demokratyczna i zorientowana na Zachód Mołdawia leży w interesie całego regionu. Zacieśnienie współpracy instytucji państwowych, wsparcie dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz walka z korupcją mają być kolejnymi krokami na tej drodze.
Perspektywy dla dwustronnej współpracy po wyborach
Zbliżające się wybory parlamentarne w Mołdawii, zaplanowane na 28 września 2025 roku, mogą zadecydować o dalszym kierunku polityki zagranicznej tego kraju. Jeśli dotychczasowy proeuropejski kurs zostanie utrzymany, można spodziewać się intensyfikacji współpracy nie tylko z Polską, ale też z innymi państwami regionu i instytucjami UE. Polska już teraz współpracuje z mołdawskimi partnerami w dziedzinach energetyki, edukacji czy cyfryzacji. Warszawa udziela także wsparcia w walce z dezinformacją oraz reformie służb mundurowych. Wobec niestabilnej sytuacji w regionie i presji ze Wschodu, doświadczenia Polski w reformach są szczególnie cenne dla mołdawskich polityków i urzędników.
Znaczenie rozmów dla regionu
Ostatnia rozmowa prezydentów Polski i Mołdawii to nie tylko kurtuazyjna wymiana zdań, lecz element szeroko zakrojonej strategii wsparcia regionu pogranicza UE ze Wschodem. Zacieśnienie współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa, wymiany ekonomicznej i integracji europejskiej wpisuje się w politykę wspierania krajów, które wybrały kurs demokratyczny i prozachodni. Polska, mając świadomość własnego położenia geopolitycznego, coraz wyraźniej działa jako mediator i przewodnik dla państw takich jak Mołdawia. Choć sytuacja wewnętrzna tego kraju pozostaje napięta, a zagrożenia z zewnątrz wciąż realne, rozmowy takie jak ta przeprowadzona przez Karola Nawrockiego i Maię Sandu pokazują, że Europa Środkowo-Wschodnia potrafi współpracować ponad podziałami oraz stawić czoła wyzwaniom wspólnie.
